Những Mẩu Tàn Thuốc

 
 
 

Chiếc gạt tàn thuốc trên bàn được thu hình close-up. Những mẩu thuốc vun thành đống cao ngất. Rồi thêm một đầu thuốc vừa được thô bạo dụi xuống ngút khói. Không cần cho thấy người hút thuốc. Có thể hắn vừa bước ra khỏi căn phòng. Những ngọn khói trắng mỏng bốc tỏa chậm rãi trong tia sáng dọi qua khung cửa sổ. Nhiều mẩu thuốc trong gạt tàn gần như còn nguyên vẹn, dập nát, cong vẹo, bẹp dí bên ngọn núi nho nhỏ những đầu thuốc cụt lũn. Có thể ông đạo diễn muốn người xem hình dung kẻ khốn khổ tạo ra hiện trường đó đang bối rối hay chìm đắm trong suy nghĩ... Hành vi hút thuốc lá trên phim ảnh, truyền hình như đoạn tường thuật trên bị dân chúng chống đối dữ dội nên gần đây đã biến mất dần. Việc hút thuốc dĩ nhiên sẽ tạo ra những “đót” thuốc thừa vất lại. Giá mà người ta chế ra được loại thuốc hút giống như bánh kẹo - như que kem chẳng hạn - thì tiện việc sổ sách biết mấy! Hút xong là thuốc biến mất hẳn, không để lại dấu vết. Dù sao, khi theo dõi cảnh phim trên, các nhà tranh đấu bảo vệ môi sinh cũng còn có thể thở phào nhẹ nhõm. Vì ít ra những mẩu tàn thuốc đó còn ở đúng chỗ của nó. Cái gạt tàn!

Nhưng rất thường khi những mẩu thuốc vụn không được ném về đúng chỗ yên nghỉ. Mà ở nhiều nơi ngoạn mục khác. Khi các bà vợ xua đuổi các ông ra khỏi phòng khách thì mảnh sân ở vườn sau hay bậc thềm trước nhà vẫn còn là những nơi được xem là khá tự trọng. Vì ít ra là bạn còn có thể ném mẩu thuốc thừa xuống nền nhà của… chính mình. Dĩ nhiên cái gạt tàn trong xe hơi cũng trở nên đắc dụng hơn. Nhưng đôi khi, thả khói bên cửa xe lộng gió, tài xế lại khá yếu lòng để có thể dằn lại không ném mẩu thuốc ra ngoài theo chiều gió cuốn thuận tiện.

Và nói cho cùng thì kẻ nghiện hút còn có những đồ gạt tàn vĩ đại khác nữa, tiện lợi hơn nhiều: lề đường, bụi cỏ, công viên.. và bờ biển.

Nói đến biển, nhiều người hẳn dễ cảm dấy lên niềm xúc động nào đó.

Có người tìm đến biển để chữa bệnh hay để phục hồi sức khỏe. Ngâm mình trong nước biển một hai tiếng đồng hồ, để chất muối ngấm vào người, có thể khiến cơ thể khỏe khoắn hơn sau những ngày dài chìm kín nơi bàn làm việc. Máu huyết lưu thông, dứt trừ mụn nhọt. Người ta chiụ khó lái xe đi hàng trăm dặm đường chỉ để được đầm mình phút chốc trong thứ nước mặn mà, đầy dược tính thần kỳ đó.

Có người tìm đến bờ biển để ngắm trời mây xanh biếc, phơi nắng ấm ngày hè và hít thở không khí trong lành. Hay có thể để sau này còn có kỷ niệm với một người bạn mới. Hay để bùi ngùi nhớ lại những ngày xưa cũ.

Nhưng lại có khá nhiều người tìm thấy biển là một nơi lý tưởng để... ngồi hút thuốc. Vâng, thì cũng ngồi ngắm biển chơi thôi chứ chẳng làm gì.… nhưng hình như công việc và nhu cầu chính là để thở khói. Vừa được nhìn biển xanh thơ mộng, hít thở khí trời trong sạch cho bổ phổi và vừa được hút thuốc thoải mái. Mà khói thuốc thì tan loãng rất nhanh vào khoảng không gian rộng lớn gần như vô hạn chung quanh, gần như … muối bỏ biển, thật là không thể nào làm phiền hà ai được hết. Rồi sau khi người ta đã.. .. đã cơn ghiền, chỉ một cái búng tay nhẹ nhàng... Thế là xong!

Lại nhắc chuyện phim ảnh, có thể người ta đã nhìn thấy hình ảnh thoải mái này ở đâu đó rồi: đầu thuốc lá được búng phóc lên trời chiều đang ngã tối, lao đi, tạo thành một đường sáng lóe đỏ trong đêm tối. Như chiếc sao băng rơi chéo thấp trước mắt!

Vâng, chiếc vòng cung rực lửa mỏng manh và phù du đó đẹp lắm. Rồi sao nữa? Mẩu thuốc đó của bạn sẽ đi đâu về đâu vậy?

Có rất nhiều khả năng là cuộc hành trình của mẩu thuốc còn sót lại sau nỗi cô đơn đó sẽ kết thúc ở biển! Và kế đến nữa thì sẽ tấp lên.. bãi biển… đời người.

Tiếng Anh gọi những mảnh vụn, những vật trôi giatï và cả rác rến trên mặt biển bằng chữ khá tượng hình là “the flotsam and jetsam.” Còn gì trôi giạt hơn những mẩu thuốc lá trên những đợt sóng dạt dào? Như một thứ “lục bình” độc hại và xấu xí của biển xanh. Và bãi trắng.

Phải thông báo ngay cho những người thất vọng và trầm tư ngày nọ biết ngay rằng những mẩu thuốc vô tình của họ đang đứng đầu danh sách các loại rác rến dạt vào bờ biển California. Năm ngoái người ta đã làm một công việc kiên nhẫn ly kỳ. Không bàn đến sự tẩn mẩn và buồn cười của công việc, những người tình nguyện được lệnh .. đếm các mẩu thuốc lá vớt được dạt trôi trên bờ biển. Và người ta đã đếm được đến 1 triệu 300 ngàn mẩu thuốc lá trong số 3 triệu pounds rác rến thu nhặt được dọc theo 7100 dặm bờ biển tiểu bang.

Ngay cả chim chóc cũng thích thuốc lá nữa, nói chi là con người. Nhưng chúng “có biết đâu niềm vui đã nằm trong thiên tai.” Những chú chim ngây thơ đó đã làm tổ bằng cách kết bện những mẩu tàn thuốc còn thấm đẩm chất nicotine chết người lại với nhau như một thứ cỏ rơm. Và rất nhiều chú chim đã ngộ độc và ngã chết ngay trên chiếc tổ công phu của mình.

Tình trạng biển xanh còn trở nên tệ hại hơn nữa sau khi luật cấm hút thuốc được áp dụng. Những người nghiện thuốc lá đang bị bức bách và săn đuổi khắp nơi như những tội phạm đồi bại. Việc hút thuốc bị nghiêm cấm ở các nơi công cộng, bệnh viện, trạm xe, quán xá… Và gần đây nữa cấm luôn một chỗ lý tưởng khác còn sót lại cho người hút là công viên. Tuy nhiên luật cấm này hoá ra đã tình cờ gây ra một số ảnh hưởng nhất định đối với môi trường. Trong đó hình như biển là nạn nhân đứng đầu danh sách.

Khi buồn sầu hay thất tình thì người ta thấy thèm hút. Mà khi người ta đang đắm mình trong suy nghĩ như thế thì càng hút thuốc liên miên. Chỉ tốn thuốc chứ không tốn diêm. Bị cấm hút bên trong nhà thì những chain-smokers đó đi ra bên ngoài. Bằng cửa trước hay cửa sau. Hay là đi đâu đó. Đến chỗ nào khác. Biển chẳng hạn!

Có lẽ mấy câu thơ của ông Thanh Tâm Tuyền hàng chục năm trước đã di hại khá nhiều và mãi đến bây giờ còn thầm thì vọng lại như một lời an ủi cho ai kia. Không phải chỉ có người tình đang đứng bên bờ sông kia là khốn khổ. Không phải chỉ tổn thương những lồng ngực thất vọng, những chiều xanh hồng tím hay những kè đá phơi lòng. Mà những “mẩu thuôác cuối cùng” của ông còn bồng bềnh trôi giạt và sau cùng đã góp phần chiếm đến gần một phần tư rác biển!

Làm ơn đừng “vất mẩu thuốc cuối cùng xuống dòng sông” nữa! Hãy tìm cho ra chiếc gạt tàn hay thùng rác nào đó gần bên mà dụi nát nỗi sầu của riêng mình vào đó. Còn nếu không thì .. bỏ vào túi áo mình đi, rồi mang về nhà mà vất giùm sau đó. Please!

 
 

Phạm Việt Cường