Giữa Những Dòng Thơ Lời Chưa Nói

 
 

Tôi có tên bạn ở quê nhà nghèo
không kể xiết, vẫn lang thang mỗi ngày
làm thầy lang dạo, trên chiếc xe đạp
chở đủ thứ kim châm, sách cổ, và

đôi khi vài bài thơ làm dở muốn
tìm người nghe góp ý, nhiều khi không
đủ gạo về nuôi vợ con trong ngày,
đói thê thảm vẫn lạc quan đi nhà

thờ mỗi ngày lần chuỗi xin quan phòng,
ngồi cà phê vỉa hè vẫn nhẩn nha
đọc cho người nghe bài kinh “xin tha
thứ người…” mà nào thế hệ chúng tôi

có tội tình gì, mà bàn tay bàn
chân đầy chai sạn mỗi khi vui mừng
tìm được ngày bán sức lao động,
giữa một thời thơ ném ra giữa đường

để mong quên luôn một đời, chỉ mong
giành giụm cho đủ tiền mua một chiếc
xích lô để kéo hết đời bên các
hè phố Sài Gòn, mong các con lớn

lên đủ chữ đọc cho thông, để nhìn
vào mắt cha đẫm lệ tìm đọc lại
giữa những dòng thơ lời chưa nói.

*
Tôi cũng có tên bạn, tình thân không
xiết kể, cùng chia xẻ những trang sách
ngày đầu mới lớn, cùng đội mưa chạy
băng những cánh đồng tuổi nhỏ, cùng bị

trận gió lịch sử dập vùi cho tơi
tả, từng có lúc nguyện liều thân đem
bình an về cho đời, rồi cùng thay
nhau vào tù để thấy hết cái mong

manh của phận người, và rồi lại những
ngày đi khắp các chùa tìm hỏi các
sư về nghĩa lớn, lời chưa nói hết
mà nước mắt đã ướt những trang kinh,

tay bưng tô cháo thiền môn mà trĩu
nặng cả ngàn thế giới, cầm bút ghi
nắn nót lại những dòng chữ cổ để
dò tìm tâm ý người xưa, thật khẽ

khàng chỉ vì sợ làm rạn vỡ hồn
giấy mực, và rồi ngày rời nước chỉ
tiếc không nói hết được với bạn những
gì tôi hiểu – một khi bất chợt vô tâm mà rồi cũng chẳng còn lời nào
dằn túi.

*
Tôi có bốn đứa em quanh năm thất
nghiệp, cuối năm 2000 vẫn ở chung
nhà cùng xài TV đen trắng, tay
chưa bao giờ chạm tới cái phone, mỗi
ngày túa ra đường lang thang các xóm,
đạp xe từ Chợ Lớn đi Sài Gòn,
Gia Ðịnh toát mồ hôi dò hỏi, đôi
khi đi làm đâu được vài tuần, và
rồi lại nghe lời thông báo hết việc,
nghe đâu đất nước đang thời đổi mới
tiến vào thế kỷ 21 tiền xài
khỏi đếm, vẫn hồn nhiên mỗi hai tháng

viết thư xin tiền anh, đâu có biết
tôi bên này cực nhọc đi lượm từng
đồng quarter ngoài phố, với những dòng
chữ ngồi gò lưng mỗi ngày viết cho

đầy trang báo, như các cụ đồ một
thời bán chữ những ngày xuân, mà giữa
phố người qua lại thường khi bực dọc
la mắng, đôi khi còn bị đấu tố

chụp mũ biểu tình giữa Little Saigon
nơi người ta vẫn bảo là đất lành
chim đậu.

*
Tóc các em đã bắt đầu nhiều sợi
trắng, dù mắt tôi vẫn thấy các em
nhỏ như thuở thật xa và lòng tôi
vẫn muốn tìm một lời ngắn gọn dặn

dò, như kiểu tôi nói thử tìm một
công thức mì ăn liền cho hiểu biết,
mà môi tôi ấp úng và lời tôi
không còn lời; các bạn tôi đã bắt

đầu lưng còng, như lời tôi nghe từ
một người bạn khác, vẫn chờ tin tôi
như chờ phép lạ, vâng đúng một thời
chúng tôi tin phép lạ, nhưng tôi không

còn thấy phép lạ nơi đâu ngoài quê
nhà, nơi các bạn và các em tôi
mỗi ngày vẫn sống bằng phép lạ, nơi
nhiều ngày họ chỉ sống bằng khí trời

và nước lã, nơi nhiều tuần chỉ sống
bằng cà phê và thuốc lá, nơi nhiều
năm sống chỉ bằng những dòng thơ và
một tấm lòng hồn nhiên, và là nơi

một đời chúng tôi đã sống chỉ bằng
nước mắt.

 

Phan Tấn Hải